Linux Sunucularda Ekstra IP Adresi Ekleme

Linux sunucularda bazen tek IP adresi yeterli olmaz.
Özellikle:

Birden fazla web sitesini farklı IP’ler üzerinden yayınlamak,
SSL sertifikalarını ayrı IP’lere bölmek,
Farklı servisleri (mail, panel, API) ayrı IP’lerden çalıştırmak,
Hosting / VPS / CDN gibi hizmetler sunmak

istiyorsan ekstra IP adresi ekleme ihtiyacı ortaya çıkar.

Bu yazıda, Linux sunucularda ekstra IP adresi ekleme işlemini hem geçici (anlık) hem de kalıcı (restart sonrası da geçerli) olacak şekilde öğreneceksin.
Örnekler hem Ubuntu/Debian (Netplan / ifconfig/ip) hem de CentOS/AlmaLinux (ifcfg dosyaları) için verilecek.

Sunucudaki Mevcut IP Adreslerini Kontrol Etme

Önce mevcut IP’leri görelim.

`ip` komutu ile:

ip addr

Örnek:

2: eth0: <BROADCAST,MULTICAST,UP,LOWER_UP> ...
    inet 192.168.1.10/24 brd 192.168.1.255 scope global eth0

Burada:

Arayüz: eth0 (bazı sistemlerde ens3, enp0s3 vs)
IP adresi: 192.168.1.10/24

Bu arayüze ekstra bir IP ekleyeceğiz.

Geçici Olarak Ekstra IP Adresi Ekleme (Restart Sonrası Kaybolur)

Bazen test veya geçici yönlendirmeler için restart sonrası kaybolacak bir IP eklemek isteyebilirsin.

`ip addr add` ile ekstra IP ekleme

Format:

sudo ip addr add YENI_IP/NETMASK dev ARAYUZ

Örnek:

sudo ip addr add 192.168.1.20/24 dev eth0

Artık ip addr çıktısında şu şekilde görünür:

inet 192.168.1.10/24 ...
inet 192.168.1.20/24 ...

Bu ekleme geçicidir.
Sunucuyu restart ettiğinde bu IP kaybolur.

Silmek için:

sudo ip addr del 192.168.1.20/24 dev eth0

Ubuntu / Debian (Netplan) Üzerinde Kalıcı IP Ekleme

Yeni nesil Ubuntu sürümlerinde (18.04+, 20.04+, 22.04+) ağ yapılandırması genelde Netplan ile yönetilir.

Netplan konfigürasyon dosyaları genellikle:

/etc/netplan/01-netcfg.yaml
/etc/netplan/50-cloud-init.yaml

gibi dosyalarda olur.

Örnek bir konfigürasyon:

network:
  version: 2
  renderer: networkd
  ethernets:
    eth0:
      addresses:
        - 192.168.1.10/24
      gateway4: 192.168.1.1
      nameservers:
        addresses: [8.8.8.8, 1.1.1.1]

Bu yapıya ekstra IP eklemek için addresses altına yeni bir satır eklemen yeterli:

network:
  version: 2
  renderer: networkd
  ethernets:
    eth0:
      addresses:
        - 192.168.1.10/24
        - 192.168.1.20/24
      gateway4: 192.168.1.1
      nameservers:
        addresses: [8.8.8.8, 1.1.1.1]

Kaydedip çıktıktan sonra:

sudo netplan apply

komutu ile değişikliği uygula.

Kontrol:

ip addr show eth0

Artık iki IP adresi de kalıcı şekilde tanımlanmış olur.

Eski Tarz (ifcfg) Yapılandırma – CentOS / AlmaLinux / Rocky

RHEL tabanlı sistemlerde ağ yapılandırma dosyaları genellikle:

/etc/sysconfig/network-scripts/ifcfg-eth0

veya

/etc/sysconfig/network-scripts/ifcfg-ens192

şeklindedir.

4.1. Ana arayüz dosyasını kontrol et

Örnek ifcfg-eth0:

DEVICE=eth0
BOOTPROTO=static
ONBOOT=yes
IPADDR=192.168.1.10
NETMASK=255.255.255.0
GATEWAY=192.168.1.1

Bu arayüze ek bir IP tanımlamanın iki yöntemi vardır:

Yöntem 1: Alias Interface (eth0:0, eth0:1)

Yeni bir dosya oluştur:

nano /etc/sysconfig/network-scripts/ifcfg-eth0:0

İçerik örneği:

DEVICE=eth0:0
BOOTPROTO=static
ONBOOT=yes
IPADDR=192.168.1.20
NETMASK=255.255.255.0

Kaydedip çık.

Ağ servisini yeniden başlat:

systemctl restart network

Kontrol:

ip addr show eth0

Çıktıda ek IP görünecektir.

Yöntem 2: Aynı dosyada çoklu IP (bazı sürümlerde)

Bazı RHEL sürümlerinde ek IP’ler IPADDR1, NETMASK1 gibi tanımlanabilir:

IPADDR=192.168.1.10
NETMASK=255.255.255.0
IPADDR1=192.168.1.20
NETMASK1=255.255.255.0

Sonrasında yine:

systemctl restart network

Ekstra IP İçin Route, Firewall ve Bind Ayarlarını Unutma

Ekstra IP ekledikten sonra şu alanları da gözden geçirmekte fayda var:

Güvenlik Duvarı (firewalld / iptables)

Yeni IP’ye gelen bağlantıların engellenmediğinden emin ol:

firewall-cmd --add-rich-rule='rule family="ipv4" destination address="192.168.1.20" accept' --permanent
firewall-cmd --reload

veya iptables kullanıyorsan ilgili zincirlere izin ver.

Web Sunucusu (Nginx/Apache)

Ek IP’ye özel sanal host tanımlıyorsan:

listen 192.168.1.20:80;
listen 192.168.1.20:443;

gibi ayarlar yapmayı unutma.

DNS Kayıtları

Yeni IP’yi kullanacak domainler için A kaydı güncellemesi şarttır.

Ekstra IP Eklerken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Sunucuya atanan IP’ler hosting sağlayıcında / panelde tanımlı olmalı
Rastgele IP eklemek (size ait olmayan) çalışmayacaktır
Aynı ağda IP çakışması (başka cihazda aynı IP) olmadığından emin ol
Özellikle üretim ortamında değişiklikten önce konfigürasyon dosyalarını yedekle